Co to jest franczyza

Co to jest franczyza ?

Franczyza to wolność w prowadzeniu, zarządzaniu i kierowaniu własnym biznesem. Słowo „franchising, które dla wielu ludzi jest po prostu terminem ekonomicznym, dosłownie znaczy – „bycie wolnym”. System franczyzowy to bardzo wygodne rozwiązanie, zwłaszcza w sytuacji rozpoczynania swojej przygody z handlem. W ujęciu praktycznym franczyza to po prostu model biznesowy: specyficzna partnerska forma kompleksowej współpracy przedsiębiorstw.

W skrócie, franczyza to:

1. Trójstronna umowa biznesowa, w której właściciel firmy wykorzystuje produkt lub usługę do wprowadzania na rynek i sprzedaży towarów lub usług klientom, ale nie ponosi odpowiedzialności za to, co dostarcza. Umowy franczyzowe zazwyczaj wymagają, aby firma oddała swoje opatentowane metody i tajemnice, a także zapewniła pewne strategie marketingowe, aby pomóc spełnić limity sprzedaży. Ryzyko związane z testowaniem pomysłu oraz poszukiwaniem efektywnego modelu biznesowego ponosi właściciel marki. To niewątpliwa wartość franczyzy. Trzeba jednak być czujnym podczas wyboru partnera − franczyzodawcy, o czym napiszę w kolejnych artykułach.
2. System sprzedaży towarów na określonym obszarze geograficznym. Franczyza daje właścicielom firm możliwość osiągnięcia sukcesu i bezpieczeństwa finansowego przy zaangażowaniu większego kapitału niż w przypadku większości firm, bez ponoszenia ogromnego ryzyka, które byłoby związane z samodzielnym rozpoczęciem takiego przedsięwzięcia.
3. Rodzaj umowy, w której osoba lub firma będzie mogła sprzedawać lub rozprowadzać produkt lub usługę, która jest związana ze znakiem towarowym franczyzodawcy. Zazwyczaj istnieją zasady i ograniczenia dotyczące tego, jak licencjonowana firma może prowadzić działalność, takie jak godziny otwarcia, ceny, sposób wyświetlania menu itp.
4. Korzystanie z doświadczenia i wiedzy franczyzodawcy, który oprócz wynagrodzenia z tytułu umowy franczyzy, uzyskuje również inne korzyści, takie jak powiększenie rynku zbytu przy ograniczeniu własnego wkładu. Oprócz przywilejów wynikających z umowy franczyzy, przyjmujesz na jej podstawie także określone zobowiązania. Przede wszystkim musisz być gotowy na konieczność włożenia własnego kapitału w działalność, liczyć się z poufnością informacji, ponoszenia stałych opłat względem franczyzodawcy oraz przestrzegać obowiązujących standardów w całej sieci.

Z czego składa się franczyza ?

Franczyza składa się z pakietu franczyzowego – tak określa się zbiór elementów (świadczeń) oferowanych franczyzobiorcy przez franczyzodawcę, odzwierciedlający całe zgromadzone przez niego doświadczenie w prowadzeniu przedsiębiorstwa.

Najogólniej mówiąc franczyza składa się z:

1. sprawdzonego konceptu, 
2. wypracowanej marki, 
3. unikalnego podręcznika operacyjnego z know-how.

Jaką rolę we franczyzie pełni podręcznik operacyjny ?

Podręcznik operacyjny zawiera opis zasad, według których franczyzobiorca ma prowadzić działalność w ramach danego systemu franczyzowego. Franczyzodawca jest zobowiązany do napisania i przekazania franczyzobiorcy podręcznika operacyjnego ze szczegółowymi instrukcjami dotyczącymi prowadzenia działalności objętej umową franczyzy. Franczyzobiorca może też liczyć na to, że franczyzodawca przekaże mu cenne wskazówki dotyczące pozyskania środków z funduszy unijnych, urzędu pracy, banków czy firm leasingowych.

Marka natomiast jest jednym z dwóch, obok know-how franczyzodawcy, głównych filarów każdego systemu franczyzowego. Tworzona jest w celu rozpoznania towarów i usług sprzedawcy lub grupy sprzedawców i odróżnienia ich od towarów i usług konkurentów. Marka pozwala więc zidentyfikować sprzedawcę lub producenta i ułatwia mu wyróżnienie się na rynku, co wspiera budowę jego przewagi konkurencyjnej.

Rdzeń każdego konceptu składa się także z usług, które będą w przyszłości świadczone podmiotom wykupujących licencję. Ostatnim elementem są oczywiście opłaty, które franczyzobiorca będzie uiszczał na rzecz danej sieci w przyszłości.

Czy istnieje „idealna” franczyza?

Idealna franczyza to taka, która rzeczywiście jest gwarantem bezpiecznego biznesu, sprawdzona jest na rzetelnych doświadczeniach, a jej dawca sam prowadził przez określony czas własne punkty franczyzowe.Jeżeli więc jesteś osobą, która chce rozwijać własny biznes pod znanym szyldem, korzystać ze sprawdzonego i bezpiecznego modelu biznesowego, cudzych doświadczeń, a tym samym ustrzec się wielu błędów – franczyza jest dla Ciebie.

Jeżeli potrafisz zweryfikować rzetelne i godne zaufania sieci franczyzowe – franczyza jest dla Ciebie.

Przede wszystkim jednak musisz dokładnie określić własne oczekiwania co do prowadzonej przez siebie działalności.

Jaki więc jest przepis na udaną franczyzę?  

 …zaczynamy od głębokiego przemyślenia tematu – czy rzeczywiście franczyza będzie najlepszą formą prowadzenia biznesu, jaka branża będzie najlepsza, czy będzie ona zgodna z naszą pasją i zainteresowaniami, a także zapotrzebowaniem lokalnego rynku, jakie są nasze oczekiwania i możliwości finansowe.

Powinieneś też dokładnie przeanalizować zyski podobnych placówek działających w tej samej sieci, a szczególnie zyski, które osiągają biznesy usytuowane w podobnej lokalizacji. Możesz też skonsultować się z innymi biorcami licencji i zweryfikować obietnice franczyzodawców. Cenne może być również spotkanie z byłymi biorcami.

Po uzyskaniu odpowiedzi na te pytania, możemy przystąpić do wyboru odpowiedniej sieci. Szukajmy tylko sprawdzonych dawców licencji wyposażonych w odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Raczej unikajmy tych franczyzodawców, którzy bazują tylko na prowadzeniu jednego punktu – wówczas jest raczej więcej niż pewne, że nie jest to biznes sprawdzony i dobrze nie prognozuje. Nie posiada dobrej dokumentacji czy podręcznika operacyjnego. Szukajmy takich dawców, którzy przez lata ciężką pracą wypracowali sobie znaną markę, są cenieni i można im zaufać.

Bo wybór odpowiedniej sieci wiąże się z zaufaniem do niej, „graniem do jednej bramki”, wspólnym działaniem dla jej dobra. Pamiętajmy, że bierzemy na siebie duża odpowiedzialność. I tak samo jak są „źli” franczyzodawcy, tak i mogą być „źli” biorcy licencji. Owszem, inwestujemy w cudzy pomysł swoje pieniądze – ale musimy pamiętać, że będziemy korzystać nie tylko z tego cudzego pomysłu, ale i ciężkiej pracy, wielu prób i błędów, których my będziemy mogli uniknąć. Nieodpowiedzialny franczyzobiorca może wypracowaną przez lata markę zwyczajnie zepsuć, a to nigdy nie jest dobra rekomendacja dla potencjalnych biorców tej licencji i samego dawcy.

Świadoma decyzja o pracy dla siebie

Po wyborze odpowiedniej sieci należy dokładnie przeczytać umowę z wszystkimi wynikającymi z niej prawami i obowiązkami. Umowa franczyzy powinna dokładnie precyzować wszelkie aktywności obu stron przedsięwzięcia.

Musisz mieć pełną świadomość wszystkich opłat franczyzowych, podobnie jak świadomość nakładów inwestycyjnych, które poniesiesz jako biorca licencji. Ponadto - udzielenie licencji, know-how, wsparcie szkoleniowe, logistyczne, księgowe, administracyjne, jednolita wizualizacja, uporządkowany marketing – wszystko to posiada swoją wymierną wartość, więc nie dziw się, że podpisywana umowa licencyjna będzie obwarowana wieloma zastrzeżeniami i zakazami.

Do tego wszystkiego należy dorzucić dużą garść własnego zaangażowania, pasji i naprawdę ciężkiej pracy. Franczyza to nie jest biznes dla leniwych – tu naprawdę nic się samo nie zrobi, a każdy franczyzobiorca świadomie podejmuje decyzję o pracy dla siebie.

Czyli reasumując – idealną franczyzę tworzy się z:

1. Weryfikacji wiedzy o franczyzie
2. Stworzenia sprawdzonego, unikalnego konceptu bazującego na wiedzy i doświadczeniu
3. Zbudowania szczelnego systemu skupionego na ochronie franczyzodawcy i jego znaków towarowych
4. Dobrego przygotowania dawcy do rozwijania franczyzy
5. Oceny własnej sytuacji ekonomicznej biorcy
6. Przemyślanego wyboru odpowiedniej sieci
7. Przemyślanej rekrutacji potencjalnych biorców
8. Oceny zdolności poddania się regułom franczyzy
9. Ogromnego zaangażowania, pasji, ciężkiej pracy i współpracy dawcy i biorcy licencji.

Zanim jednak dokonasz wyboru odpowiedniej sieci – przeczytaj porady, które Ci w tym pomogą.Szczegółowo omawiam je w artykule "Franczyza musi się opłacać". Natomiast jeżeli interesują Cię konkretne oferty franczyzodawców to koniecznie zajrzyj do katalogu franczyz.